تب ۴۵ درجه ای اقتصاد
نخستین ماه از دولت سیزدهم یعنی مرداد ۱۴۰۰، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۴۵.۲ درصد رسید. این رقم که در تازه ترین گزارش مرکز آمار اعلام شده است نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، یک واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی “هلدینگ سرمایه گذاری برشا” روزنامه ایران سه شنبه دوم شهریور در خصوص تورم به ارایه گزارشی پرداخت و آورد: به این ترتیب که در گزارش ماه گذشته مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه تیرماه ۱۴۰۰ برای خانوارهای کشور ۴۴.۲ درصد عنوان شده بود و این رقم نیز نسبت به همین اطلاع در ماه خرداد، ۱.۲ واحد درصد افزایش داشت. این درحالی است که اوایل مرداد ماه، ۵۱ کارشناس اقتصادی در نامه‌ای به مسئولان کشور خواستار رسیدگی به وضع اقتصاد به ویژه مسأله تورم شده بودند. در بخشی از این نامه ذکر شده بود که «یکی از مهمترین دلایل ناکارآمدی وضعیت موجود، بقا و تشدید تورم است که بخشی از آن ریشه در کسری شدید بودجه و تحقق نیافتن منابع درآمدی پایدار برای دولت، و به عکس، توسعه مخارج پایدار و جاری دولت دارد.»
بررسی گزارش مرکز آمار نشان می دهد که تورم خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات به ۵۷.۱ درصد و کالاهای غیرخوراکی و خدمات به ۳۹.۶ درصد رسیده است. به عبارت دیگر، افزایش قیمت‌ها در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات ملموس‌تر است. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب ۴۴.۵ درصد و ۴۸.۷ درصد است که برای خانوارهای شهری ۰.۸ درصد و برای خانوارهای روستایی ۱.۴ درصد افزایش داشته است.
کاهش نرخ تورم نقطه‌ای خانوارهای کشور
با وجود افزایش تورم سالانه خانوارهای کشور، در مردادماه امسال عدد شاخص قیمت اندکی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش داشته است. منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. نرخ تورم نقطه‌ای در مرداد ماه ۱۴۰۰ به عدد ۴۳.۲ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۴۳.۲ درصد بیشتر از مرداد ۱۳۹۹ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
نرخ تورم نقطه‌ای مرداد ماه ۱۴۰۰ در مقایسه با ماه قبل ۰.۴ درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با افزایش ۱.۵ درصدی به ۵۸.۴ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش ۱.۳ واحد درصدی به ۳۶.۱ درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری ۴۲.۴ درصد است که نسبت به ماه قبل ۰.۵ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۴۷.۷ درصد بوده که نسبت به ماه قبل تغییری نداشته است.
کاهش نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور
نرخ تورم ماهانه نیز در مرداد کاهشی جزئی داشت. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. نرخ تورم ماهانه مرداد ۱۴۰۰ به ۳.۲ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۳ واحد درصد کاهش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ۴.۶ درصد و ۲.۴ درصد بوده است.
این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ۳.۲ درصد است که نسبت به ماه قبل ۰.۴ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ۳.۲ درصد بوده که نسبت به ماه قبل تغییری نداشته است.
تغییرات قیمت‌ها در ماه جاری
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (هویج فرنگی، کاهو و قارچ)، گروه «لبنیات و تخم مرغ» (تخم مرغ، انواع ماست و شیر) و گروه «نان و غلات» (انواع نان) بوده است. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «هتل و رستوران» (غذاهای سرو شده در رستوران)، گروه «حمل و نقل» (روغن موتور و انواع خودروی سواری) و گروه «پوشاک و کفش» بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
بر اساس این گزارش، گروه روغن‌ها و چربی‌ها با ۱۰۲ درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل، بیشترین افزایش نقطه ای نرخ را در میان عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» داشته و دخانیات با ۳۲.۴ درصد تورم نقطه ای کمترین افزایش را به خود اختصاص داده است.
در میان تمام کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور نیز، گروه آب و برق و سوخت با ۱۹.۲ درصد افزایش کمترین نرخ تورم نقطه‌ای را داشته و تورم سالانه این گروه نیز ۱۷.۴ درصد بوده است.
این گروه کمترین تورم را به خود اختصاص می‌دهند که معنی آن کاهش نسبی سهم هزینه آب و برق و سوخت از ترکیب سبد هزینه مصرفی خانوار طی یک سال اخیر است.
درصد تغییرات شاخص قیمت در دهک‌های هزینه‌ای کل کشور در ماه جاری دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در مرداد ماه ۱۴۰۰ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۴۴.۶ درصد برای دهک ششم تا ۵۰ درصد برای دهک دهم است. درصد تغییر شاخص گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه قبل برای دهک اول (۴.۷ درصد) بیش از سایر دهک‌ها بوده است اما در مقابل درصد تغییر شاخص گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه قبل برای دهک دهم (۳ درصد) بیش از سایر گروه‌ها بوده است. در مجموع نیز دهک اول بیش از سایر دهک‌ها در ماه مرداد نسبت به ماه تیر افزایش شاخص کل را تجربه کرده است.