تناقض مازاد دام و گرانی گوشت
بررسی عرضه محصولات پروتئینی در بازار نشان می‌دهد که قیمت برخی محصولات در روزهای اخیر رشد کرده و خود را به نرخ مصوب بازار رسانده است، اما برخی محصولات پروتئینی هم بی محابا گران عرضه می‌شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی “دام سالم فجر آسیا وابسته به هلدینگ سرمایه گذاری برشا” به نقل از فارس، بررسی قیمت محصولات پروتئینی در نیمه اول تیر ماه 1401 حاکی است قیمت محصولات پروتئینی آرام آرم افزایش داشته‌اند، قیمت مرغ و تخم مرغ که پیش از این زیر نرخ مصوب به فروش می‌رفت، خود را به قیمت تعیین شده ستاد تنظیم بازار رسانده و گوشت قرمز هم نسبت به ابتدای تیر ماه رشد قیمتی داشته است.
بررسی‌های میدانی نشان می دهد که نرخ مصوب 4 قلم کالایی که دولت در زمان اجرای اصلاح یارانه ها تعیین کرده بود خط قرمز مغازه داران شده اما در غیر از این 4 قلم کالا، بعضا بی محابا قیمت‌ها را بالا می‌برند؛ البته هستند برخی فروشندگانی که از نرخ مصوب را رعایت نمی‌کنند مثلا تخم مرغ شانه‌ای 80 هزار تومان به فروش می رود که نرخ مصوب آن 75 هزار تومان بود. یا دو سه روز پیش قیمت مرغ از کیلویی 60 هزار تومان فراتر رفته بود و مرز نرخ مصوب را که 59500 تومان است عبور کرده بود.
* گرانی قطعات مرغ خیلی بالاتر از خود مرغ
نکته مهم بازار فروش مشتقات مرغ و گوشت قرمز به قیمت های بسیار بالاتر است مثلا امروز فیله مرغ کیلویی 115 هزار تومان و یا سینه مرغ 97 هزار توان فروخته می‌شود.
مشتقات گوشت هم قیمت های بالاتری دارند، مثلا دنبه کیلویی 130 هزار تومان است.
گران کردن بی‌محابای این مشتقات دو دلیل عمده می‌تواند داشته باشد نخست اینکه اینها قیمت‌های مصوبی ندارد و خریداران مبنایی برای مقایسه قیمت ندارند دوم اینکه نظارتی بر اینها نیست پیش از این وزارت جهاد کشاورزی گفته بود که فروش قطعات و مشتقات مرغ ساماندهی خواهد شد اما چنین نشده است.
فروش قطعات مرغ تنها از نظر گرانفروشی مورد اعتراض نیست بلکه سازمان دامپزشکی آنرا مغایر با ضوابط بهداشتی می‌داند بویژه در شرایطی که بیماری تب کریمه کنگو وجود دارد و یا بیماری کرونا هنوز کامل برچیده نشده و مسئولان خبر از شیوع سویه جدید اومیکرون می دهند قابل تامل است.
* میزان خرید محصولات پروتئینی توسط مردم چندان زیاد نیست
گزارش خبرنگار فارس از بازار منطقه 19 تهران حاکی است، خرید محصولات پروتئینی توسط مردم نسبتا پایین است، یک فروشنده به خبرنگار فارس می‌گوید: ما اوج فروش مان ازدهه سوم هر ماه است، زمانی که یارانه‌ها پرداخت می‌شود تا زمانی که حقوق‌ها واریز می‌شود و در نیمه اول ماه فروش چندانی نداریم.
یک خریدار در پاسخ به سوال خبرنگار فارس که آیا از قیمت ها رضایت دارید؟ می‌گوید: قیمت ها بالاست و با توان مالی قشر متوسط و روبه پایین جامعه همخوانی ندارد؛ از او سوال می کنم که مگر یارانه نمی‌گیرید؟ می‌گوید: یارانه می‌گیرم اما محاسبه دولت برای 4 قلم کالا بود که چنین نشد، سایر کالاها هم افزایش قیمت داشتند بنابراین یارانه 300 هزار تومانی در مقابل این رشد قیمت ها کافی نیست.
به گفته این خریدار اگر تنها چهار کالای مرغ، تخم مرغ، روغن و شیر افزایش قیمت داشتند اتفاقا این یارانه اضافه هم می‌ماند اما در عمل چنین نشد.
* تناقص اتحادیه‌های دامداران با واقعیت بازار
بنابراین گزارش مدتی است اتحادیه های دامداران، وزارت جهاد کشاورزی را تحت فشار قرار داده که مجوز صادرات دام را آزاد کند، ظاهرا تصمیم برای صادرات گرفته شده اما در انتظار امضای نهایی وزیر است.
دامداران به این دلیل مجوز صادرت می‌خواهند که به ادعای آنها دام مازاد در بخش سبک و سنگین وجود دارد اما اگر چنین است پس چرا قیمت های بازار بالاست و نه تنها قصد پایین آمدن ندارد بلکه نسبت به هفته های گذشته هم گرانتر شده است.
اتحادیه های دام سبک و اتحادیه سراسری دامداران، اتحادیه گاوداران و نیز شورای تامین دام کشور در هفته‌های گذشته به کرات به مازاد دام در داخل اشاره کرده و خواستار آزادسازی صادرات شده بودند اما هنوز وزارت جهاد کشاورزی توانسته است در برابر این خواسته مقاومت کند.
واقعیت این است که کشور هنوز سالانه نیاز به 150 هزار تن واردات گوشت دارد و ما در تامین گوشت به خودکفایی نرسیده‌ایم.
وزارت جهاد، شرکت پشتیبانی امور دام کشور را مامور خرید دام مازاد کرده و در استان خراسان شمالی هم این کار کلید خورده است اما دامداران به قیمت دام زنده که 88500 تومان است راضی نیستند.
به نظر می رسد که با توجه به گران شدن ارز، صادرات برای دامداران بسیار سودآورتر از فروش در داخل است.
* رویکرد کشورها برای تامین نیاز داخل
اما رویکرد کشورها با توجه به اتفاقات جنگ روسیه و اوکراین، بیماری کووید 19 و تغییرات آب و هوایی تغییر کرده و صادرات را محدود و یا ممنوع کرده اند و تامین داخل را در اولویت قرارداده اند علاوه بر آن ذخیره سازی خود را به حداکثر رسانده اند به طوری که چین نیمی از گندم صادراتی جهان را در انبارهای خود ذخیره کرده است.
نکته دوم اینکه وزارت جهاد کشاورزی اخیربا آزاد سازی صادرات مرغ و تخم مرغ شاهد افزایش قیمت این دو محصول در بازار بودیم که آزاد سازی دام هم می تواند قیمت گوشت را بیش از این گران سازد.
به اعتقاد کارشناسان اگر دام مازاد هم باشد باید توسط دولت خریداری و در سردخانه ها ذخیره سازی شود تا مجبور نشویم به چند برابر قیمت وارد کنیم